Yazılımda Modülarite Nedir ?

Modülarite ile ilgili bir kullanım yanlışlığı olduğunu düşünüyorum. Pazarlama stratejilerinin getirdiği bir yanlışlık olabilir, yazılım sektöründe olan aşağı yukarı her firma/kişi yazılımlarının modüler yapısından bahsediyor aslında, gerçekte bir modülarite olmadığı gözlense dahi, belki spec sheetlerde güzel durduğu, belki müşterilerin kafasında güzel bir yere sahip olduğu için, yazılımda modülarite popüler bir deyim olarak kullanılıyor.

Mobilya sektöründe de çok kullanılıyor bu terim, kuru bir tanım yerine oradan bir örnek vermek isterim,

modüler mobilya, çeşitli parçaların biraraya getirilerek yeni modüllerin oluşturulabileceği bir yapıdır. Hem bir koltuk masa ve dolabın bir araya getirilerek takım haline gelebilmesi, ki bu biraraya gelme müşteri seçimine göre olabilir, hemde çeşitli parçaların hazırda bulunarak ihtiyaca göre mobilyanın şekillenebilmesi şeklinde ifade ediliyor.

İhtiyacınız olan ölçülere göre bir mobilyanın değişik parçalardan bir araya gelmesi gibi. Aslında yazılım için bu ikinci işlev daha çok reusability'i canlandırıyor gözümüzde, bizim için modülarite ilki gibi biraz. Birbirleri ile beraber durduğu zaman işlevini yerine getirebilecek parçalar. İhtiyaç duyulduğunda beraber çalışması sağlanabilecek. İstenildiğinde ayna kapılı olabilecek bir dolap belki ihtiyacımız olan.

Bir yazılım içerisinde modülarite olması, kanaatimce, öncelikle o yazılımın değişik modüllerinin birbiri ile ilişkisinin düzenlenmesi esnasında alıncak kararlar sonrasında, öncelikle her bir modülün kendi işlevini yürüterek diğer modülleri minimum etkilemesi, mbu modüllerin olmaması durumunda yazılımın genel yapısına zarar vermeden sadece belirli özelliklerinin daha az olması, biraz da reusability e girersek, değişik yapılarda da kullanılabilmesi demektir.

Yani, bir yazılım içerisinde muhsaebe modülünün olması, o yazılımın aslında muhasebe modülü olmadan çalışabilmesi gerekliliği, olduğu zaman muhasebe ile ilgili özelliklerin ve belki başka modüllerin üzerine muhasebenin getirebileceği katma değerlerdir.

Ancak, modüler yazılım, modüllerin hepsinin hazır olup, sadece bazı lisanslandırma değerleri için bu özelliklerin gösteriminin saklanması değildir. Bu işlem, genelde, yazılımın aslında o modül olmadan çalışamayacağını gösterir. Özellikle veritabanı bazlı tasarımlarda bu gözlenir, kullanıcının ihtiyacı olmadığı modüllerin bazı bilgileri kullandığı modüllerin veritabanı yapısı içerisinde saklanmaktadır.

Modüler yapı, bir plug-in gibi çalışmalı, hatta ideal olarak, runtime da dahi değiştirilebilen bir yapı olmalıdır. Bir iskelet etrafında yerleştirilecek modüller, eğer iskelet düzgün tasarlanmış ise, iskeletin genelini ilgilendirmez. Sadece kendi alanını ilgilendirir. Eğer modülün olmaması, ki sadece önyüzünün değil, varlığının da veya düşüncesinin de olmaması durumunda bu iskelet ayakta durabiliyorsa ve bu statuye yazılım çevirilebiliyorsa, modüler yapıya ulaşılmış demektir.

Bu yapı sayesinde, farklı modüller üzerinde diğerlerini etkilemeden çalışmak mümkün olur. Omurilik üzerine oturan kaburgalar gibi, olmadıklaır zaman işlevsellik eksik olsa da, omurilik ortadadır.

Bu yaklaşım, aynı anda farklı modüllerde geliştirilme işleminin diğerlerini etkilememesi gibi önemli bir özelliği sağlarken, aynı zamanda, reusabilitynin de kapılarını açmaktadır, bu modüller bahsedilen bir özelliğe sahipse, başka omurgalar ve başka kaburgalar ile beraber de kullanılabilir.

Burada modüllere karar verebilmek gerekir. Bir loglama modülü de olabilir bu, yazılıma loglama özelliği ekler, ki nispeten business modüllerine göre modülaritesinin sağlanması daha kolaydır, daha önce bahsedildiği gibi bir muhasebe modülü de olabilir.

Tabii ki, bu modüllerin kendi içerisinde bir bütünlük arzetmesi, kendine göre bir mimarisi olup sonu ve başlangıcının net olması, biraraya gelmiş modüllerin kod karmaşasına dönüşmemesi gibi konular modülün kendi içerisindeki davranışlarını belirleyecektir.